Açılın yoldan ben bisikletliyim!

Şehrin alt yapısı imkân verdiğinde ve uygun koşullar sağlandığında, vazgeçilmez bir ulaşım aracı; bisiklet. Bisikleti spor için kullanan da var ulaşım veya seyahat için de. Her durumda da eğlenceli bir tercih bisiklet. İstanbul’da henüz Amsterdam veya Kopenhag kadar olmasa da uygun koşullara sahip bir bisiklet şehir olma yolunda ilerliyor. Sahip olduğu 125 kilometrelik bisiklet yolu ve 120 bisiklet durağına Zeytinburnu Belediyesi’nin girişimiyle dahası ekleniyor. Belediye, İspark işbirliğinde yaptığı projeyle hem Zeytinburnu’nun trafiğine çözüm sunuyor hem de Zeytinburnu’nu bir bisiklet ilçesi haline getirmeye çalışıyor. Projenin detaylarını Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın ile konuştuk. Öyle ki Aydın, projeye olan desteğini bir süredir makam aracı yerine bisiklete binerek gösteriyor.

MOTORLU TAŞITA İHTİYACIMIZ YOK

Zeytinburnu Belediye Başkanı Murat Aydın projeyle ilgili düşüncelerini şöyle aktarıyor: “Türkiye’de, trafikte devrim olacak bir harekete başladık. Farkındalık oluşturmak için ben artık mümkün olduğunca makam aracı kullanmıyorum ve ilçe içinde bir yerden bir yere bisikletle gidiyorum. ‘Koskoca Başkan bile bisiklete biniyor’ deyip üzerindeki çekingenliği atarak takım elbisesiyle bisiklete binmeye başlayanlar var. Bu işin sadece spor amacıyla, spor kıyafetlerle yapılmak zorunda olmadığını, aksine günlük hayatta ulaşım amaçlı kullanılabileceğini de gösteriyor. Aynı şekilde belediye personelimiz de toplu gidişler haricinde araç kullanmıyor, bisiklete biniyor. İspark işbirliğiyle Avrupa’da örnekleri bulunan paylaşımlı bisiklet sistemini tüm Zeytinburnu’nda hayata geçirdik. Her 400 metre içinde bir bisiklet istasyonu bulunuyor ve siz buradan basit bir işlemle ilk yarım saat kullanımı ücretsiz olan bisikletleri alıp istediğiniz yere gidebiliyorsunuz. Bununla birlikte sık aralıklarla kurmuş olduğumuz bisiklet park yerleri var. Şahsi bisikletlerinizi de buraya park edip, rahatlıkla işinizi halledebiliyorsunuz. Yani artık Zeytinburnu’nda bir yerden bir yere gitmek için motorlu taşıta ihtiyacınız yok. Ayrıca egzoz salınımına yol açmamış ve çevreyi kirletmemiş oluyoruz.”

BİSİKLETİ SEVEN BİR TOPLUMUZ

Murat Aydın projenin fiili gerçekleşme sürecinden sadece 3 ay geçmesine rağmen Zeytinburnu’nun bisikletle özdeşleşmeye başlayan bir yer haline geldiğini belirtiyor. Bir süredir düzenli trafik sayımı yaptıklarını da söyleyen Murat Aydın, sadece son bir ayda yollardaki bisikletli sayısının yüzde 50’lere varan oranda arttığına dikkat çekiyor. Aydın, bunu hemşehrilerin katkısı olmadan başarmanın mümkün olmayacağını söylüyor ve ekliyor: “Bisiklet kullanmaya yönelik fiziki imkânları geliştirmeye gayret ediyoruz. Geçirdiğimiz kısa zamanda gördük ki, biz bisiklete binmeyi seven ve imkân sağlanınca da ulaşım için de bisikleti kullanan bir toplumuz. Bisiklete binerken, trafik, çevre ve sağlık için bisiklete biniyoruz dedik. Bu yüzden inanıyorum ki, Zeytinburnu daha az motorlu aracın trafiğe çıktığı ve bu sayede trafiğin daha akıcı olduğu, havası daha temiz, sokakları daha az stresli ve daha sağlıklı bir yer haline gelecek.”

FARKINDALIK TURLARI ATIYORUZ

Her hafta farkındalık oluşturmak için bisiklet turları yaptıklarını söyleyen Murat Aydın, yaz sonuna kadar her Perşembe saat 19.00’da Zeytinburnu Belediyesi Hizmet Binası önünde toplandıklarını ve kendilerine katılan bisikletli halkla yaklaşık 10 kilometrelik bir tur yaptıklarını ifade ediyor ve ekliyor: “Ayrıca her haftaki turdan sonra Biruni Üniversitesi’nin sponsorluğunda çekiliş yapıyoruz. Çekilişe sadece bisikletleriyle gelenler katılabiliyor. Her hafta bir tane 24 vitesli bisiklet ve çeşitli bisiklet aksesuarları hediye ediyoruz. Yani dünyadaki farklı uygulamaları bize uygun hale getiriyoruz. Bir yandan da Zeytinburnu 15 Temmuz Meydanı’nda ücretsiz bisiklet eğitim kursu açtık. Süresiz olan bu kursumuzda 4 yaşından büyük herkes bisiklet eğitimi alabiliyor. Eğitmenlerimiz de deneyimli bisikletçiler ve hiç bisiklet kullanmayı bilmeyen birine birkaç saat içinde bisiklet kullanmayı öğretebiliyorlar.”

İSTANBUL’UN 125 KİLOMETRELİK BİSİKLET YOLU

İstanbul Büyükşehir Belediyesi kuruluşu İSPARK, ulaşımın alternatifi olarak 2009 yılında çevre dostu ve sağlıklı yaşama katkı sağlayan Bisiklet Park Projesi’ni hayata geçirdi. Proje, güncel teknolojiyle daha profesyonel hale getirilerek İSBİKE (Akıllı Bisiklet Kiralama Sistemleri) kuruldu. İki yakada hizmet veren proje ile İstanbullular bisiklet kiralayarak spor yapabiliyor ve sahilde gezebiliyor. 125 km’lik güzergâhta, 120 bisiklet durağı-istasyon bulunmakta ve bu noktalarda 1500 adet bisikletle hizmet veriliyor. Hizmet veren mevcut güzergâhlara yeni bisikletlerin eklenmesiyle, toplam bisiklet sayısı 2108 yılında 1500’e çıkartıldı. Ayrıca  125 km olan Akıllı Bisiklet Yolu’na 2018 yılı yaz döneminde “Kartal-Soğanlık-Dragos, Kartal-Pendik-Tuzla, Kadıköy Bağdat Caddesi” hatları da eklenerek mevcut güzergâh 144 km’ye çıkartılacak bisiklet sayısında 3 bin adet olacak. 120 olan durak-istasyon sayısı ise 142’ye ulaşacak.

• Kadıköy-Bostancı-Maltepe Şehir Parkı arasında 24 kilometrelik güzergâhta, 19 durak
• Florya-Yeşilköy arasında 5 kilometrelik güzergâhta, 6 durak
• Zeytinburnu bölgesi ve Topkapı 10.yıl Caddesi üzerinde 44 kilometrelik güzergâh, 45 durak
• Karaköy-Sarıyer arasında 26 kilometrelik güzergâh, 21 durak
• Bakırköy-Yenikapı arası 8 kilometrelik güzergâh, 11 durak
• Taşhan Kavşağı-Çırpıcı Parkı arasında 3 kilometrelik güzergâh, 3 durak
• Bakırköy İDO-Ataköy sahil hattında 4 kilometrelik güzergâh, 3 durak
• Florya Caddesi üzerinde 3 kilometrelik güzergâhta, 3 durak
• Avcılar sahil hattında 5 kilometrelik güzergâh, 5 durak
• Küçükçekmece sahil hattında 3 kilometrelik güzergâh, 4 durak

DÜNYADAKİ BİSİKLETLET ŞEHİRLER

• Amsterdam – Hollanda:

Şehirde, resmi rakamlara göre 1 milyonun üzerinde bisiklet var. Bu oran, insanlardan daha fazla bisikletin olduğu anlamına geliyor. Şehrin mevcut trafiği, bisikletli ulaşımla entegre bir halde. Bisikletler, trafiğin yüzde 38’ini kapsadığı için ciddi trafik kuralları ve trafik düzenlemeleri var. Bisikletli yollar kahverengi renge sahip ve şehirde toplamda bin 120 adet bisiklet parkı mevcut. Belediyeler, tıpkı yanlış park eden araçlar gibi, hatalı park eden bisikletleri kaldırıyor. Dolayısıyla bisikletli ulaşım, şehirleşmenin ulaşım kültürüyle birebir entegre olmuş vaziyette.

• Kopenhag – Danimarka:

Danimarka, 1860’lı yıllardan beri süregelen bisikletli ulaşım kültürüne sahip. Günümüzde, arabadan daha çok bisikletin olduğu şehirde trafik kuralları bisikletlilere göre tasarlanmış vaziyette. Bisikletli ulaşım, şehrin karbon salınım oranını da düşürüyor, daha çevreci yeşil bir şehir olma yolunda önemli bir rol oynuyor. Kopenhaglı çocuklara çok küçük yaşlara bisiklet kullanması öğretiliyor. Şehrin aldığı bisiklet dostu önlemler sayesinde, Kopenhaglıların neredeyse yüzde 50’si bisikletle işe ve okula gidip geliyor. Bisikletliler, 390 kilometrelik belirlenmiş bisiklet yollarının tadını çıkarıyor.

• Strazburg – Fransa:

Strazburg 2025 yılına kadar bisiklet kullananların sayısını ikiye katlamayı hedefliyor. Uzun yıllar boyunca Strazburg, Fransa’nın en önemli bisiklet şehirlerinden biri oldu ve pek de rakibi yoktu. Ancak son yıllarda bu rakipsizlik durumu değişmeye başladı. Paris, Bordeaux ve Nante birkaç yıldır atağa kalkmış durumda. Ancak Strazburg cevap vermekte gecikmiyor. Bisiklet ulaşımında yüzde 16 modal paya ulaşan ilk Fransız şehri olmayı başardı. Birçok şehir gibi Strazburg da şehir planlarına bisiklet otoyolları, ring güzergâhları ve banliyöler ile komşu şehirlere bağlanan bisiklet çevre yollarını dâhil ediyor.

• Utrecht – Hollanda:

Utrecht, çok küçük bir şehir olmasına rağmen bisikletli ulaşımda dünyanın önemli oyuncularından biri haline geldi. Utrecht’in diğer bisikletli şehirlerden en büyük farkı ise, bu alandaki büyüme hızının oldukça yüksek oluşu. Şehirde, bisikletli ulaşım için özel yollar, trafik kuralları ve park yerleri mevcut. Şehirdeki dijital pano, bisikletlilere şehir içi park yerleri ve trafikte yeşil ışığa denk gelebilmeleri için hız ayarlarının ne olması gerektiği bilgisini paylaşıyor. Şehir ayrıca dünyanın en büyük yer altı bisiklet parkını inşa ediyor. Park tamamlandığında ise 12 bin 500 bisikletlik kapasiteye sahip olacak.

• Malmö – İsveç:

İşveç’in önemli şehirlerinden biri olan Malmö, bisikletli şehir olma yolunda sıkı çalışan bir şehir. Bu anlamda bisikletli ulaşım için gerekli altyapı ve üstyapı çalışmalarına odaklandı ve bu alandaki yatırımlarını geliştirmeye niyetli. Şehrin, önümüzdeki 6 yıl için bisikletli ulaşımı destekleyen projelerine ayırdığı bütçe: 47 milyon Euro. Bu bütçeyle bisiklet kullanımı artırmayı, bisikletli yolları ve düzenlemeleri yapmayı planlıyor. Hâlihazırda Kopenhag ile bisiklet feribot seferleri ile dünyanın önemli yatırımlarından birini de gerçekleştirmiş bulunuyor.