Geçtiğimiz günlerde İstanbullu müzikseverlerle buluşan Cezayirli folk sanatçısı Souad Massi, müziğinin nereden, nasıl beslendiğini şöyle özetliyor: “Geçmişim, köklerim ve kendi hayatımda yaşadıklarım bana ilham veriyor…” Memleketi Cezayir’den uzak yaşayan Massi, Cezayir denince aklına yasemin çiçeklerinin kokusu, yöresel kekler ve ezan sesi geldiğini söylüyor.
Cezayirli Souad Massi, folk müzikten aldığı ilhamla uluslararası müzik camiasında kendine yer edinmiş başarılı bir sanatçı. Massi, müzik kariyerine 1989 yılında Cezayir’de başladı. Cezayir’in 1994-1996 yılları arasındaki çalkantılı döneminde kısıtlamalarla karşılaştı, politik içerikli müzik yapması sebebiyle Cezayir’de fazla barınamadı ve Fransa’ya gitti. Kendi topraklarının etnik müziğini rock ve pop gibi uluslararası müzik türleriyle harmanlayarak yeni bir tür ortaya koyan Massi, Arapça seslendirdiği şarkılarıyla bu dile de yeni bir tat bakış kazandırdı. Çıkardığı son albümü Oumniya’da da köklerinden ve Cezayir’in geleneksel müziği châabi tınılarından uzaklaşmayan başarılı sanatçının albümündeki şarkıların çoğu Arapça, ikisi ise Fransızca dilinde. Albümünde akustik gitar, keman, darbuka gibi enstrümanların yanı sıra Cezayir’in geleneksel Kabyle ve châabi müziği çalgısı mandole’u da kullanan Massi, bu şarkılarını geçtiğimiz günlerde Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda İstanbullu müzikseverlere canlı olarak söyledi. Oumniya adlı parçayla başlayan konserde ünlü sanatçı, Hayati, Kilyoum, Ban Koulchi, Je Chante, Ya Kelbi, Nawsik ve Raoui’nin de arasında bulunduğu Arapça ve Fransızca şarkılarını seslendirdi. Souad Massi’ye gitarda Abdenour Djemai, kemanda Mokrane Aldani, perküsyonda Rabah Khalfa ve Esteban Sotolongo Zapata eşlik etti. Konserde Massi sesi ve performansıyla tüm dinleyenleri mest ederken özellikle Rabah Khalfa’nın dakikalar süren darbuka şovu dakikarlaca alkış aldı. Bu muhteşem konser sonrası Massi ile bir araya geldik ve sohbet ettik. İşte sohbetimizden öne çıkan detaylar…
ÇOK KÜLTÜRLÜ OLMAK BANA ÖZGÜRLÜK TANIDI
Uluslararası alanda tanınan bir sanatçı olurken aynı zamanda kültürünü ve etnik müziğini de yanına alabilmiş bir sanatçı Massi. Bu popüler kültüre karşı daha dirençli olmak gerektiriyor ve her zaman mümkün olan bir şey de değil. Ona yaptığı müziğin kendisindeki karşılığının ne olduğunu soruyorum. Şöyle yanıtlıyor: “Benim müziğim birçok farklı stilin bir karması. Çok kültürlü bir aileden geliyorum ve bu durumun bana daha fazla özgürlük tanıdığını sanıyorum. Yani bir müzik türünden diğerine rahatlıkla gidebiliyorum. Arap ezgileri, Afrika ritimleri, Akdeniz melodileri, rock, folk, Flamenko… Benim müziğimde hepsinden izler var ve bu müziğimi zenginleştiriyor.”
ÜLKEMİN İÇİNDEN GEÇTİĞİ SÜREÇ BENİ ÇOK ETKİLEDİ
Peki, müziği memleketi Cezayir’den nasıl besleniyordu? Massi, “Geçmişim, köklerim ve kendi hayatımda yaşadıklarım bana çok ilham veriyor.” diyor ve ekliyor: “Ama etrafımda olana bitene karşı da çok duyarlıyım ve genelde şarkılarımda bunlardan da bahsediyorum. Elbette ülkem, ülkemin ve Orta Doğu’nun içinden geçtiği süreç beni çok etkiledi. Hatta en son yayınladığım Oumniya albümüm bunun iyi bir örneği. ‘Oumniya’, ‘Dileğim’ demek, bu dünyanın, yaşamımın, ülkem Cezayir’in değişmesi için dilediklerim… Bu albümde en sevdiğim enstrümanlardan keman ve mondol dokunuşları ile eski beni geri getirmeye çalıştım.”
ASIL AMACIM İNSANLARA HUZUR VEREBİLMEK
Ülkesinden uzakta yaşayan Massi’ye “Cezayir denince çocukluğunuza dair aklınıza neler geliyor?” dediğimde ise şunları söylüyor: “Yasemin çiçeklerinin kokusu, yöresel kekler ve hamur kokusu, ezan sesi…” Massi folk müziğinin uluslararası alandaki temsilcilerinden biri olma sorumluluğuyla ilgili ise “Bazen beni, müziğimi Joan Baez, Tracy Chapman gibi önemli isimlerle benzeştiriyorlar. Bu benim için çok büyük bir onur. Benim asıl amacım insanlara huzur verebilmek, onlara iyi hissettirebilmek… Beni 20 yıldır takip eden bir kitle var, birlikte gelişiyoruz, değişiyoruz. Onlar da benim artistik seçimleri takip ediyorlar. Bu gerçekten içimi ısıtıyor. Bana her gün daha ileriye gitmem ve daha iyi bir insan olmam için güç veriyor.” diyor.
TÜRK HALKININ DUYARLILIĞI BENİ ÇOK ETKİLİYOR
Massi Türkiye’de olmak ve verdiği konserle ilgili ise şunları söylüyor: “Türkiye, benim en çok takip edildiğim ülkelerden biri… Türk halkının zevkleri, duyarlılığı beni çok etkiliyor. Müzik kültürü anlamında da çok sevdiğim bir ülke. Çocukluğumdan beri Türk müziğine, İbrahim Tatlıses gibi seslere aşinayım. Müzik geleneğiniz benim çok hoşuma gidiyor ve hayatımın bir parçası. Yine önemli klarnet sanatçılarınızdan Serkan Çağrı ile de aynı sahneyi paylaşmıştık, benim için çok keyifli bir konserdi.”
