Publishers Weekly Yayın Yönetmeni Edward Nawotka ve Frankfurt Kitap Fuarı Başkan Yardımcısı Claudia Kaiser dünyada kitap okuma oranının her geçen gün düştüğünü, çünkü insanlar için internet gibi alternatiflerin çoğaldığını dile getiriyor. Ama her ikisine de göre esas olan kitabın kendisi, internet veya başka bir şey değil. Öte yandan Edward Nawotka Türkiye’nin edebiyat alanında kendi hikayesini anlatarak daha iyi işler yapabileceğini düşünüyor.
Geçtiğimiz haftalarda dördüncüsü düzenlenen Uluslararası İstanbul Yayımcılık Profesyonel Buluşmaları kapsamında İstanbul’a gelen Publishers Weekly Yayın Yönetmeni Edward Nawotka ve Frankfurt Kitap Fuarı Başkan Yardımcısı Claudia Kaiser bir araya geldik. Hazır işin uzmanlarını yakalamışken dünyadaki kitap okuma trendini ve bu trendde Türk Edebiyatı’nın yerini konuştuk. Edward Nawotka dünyada kitap okuma eğiliminin her geçen gün azaldığını dile getirirken, Claudia Kaiser ise, “Eskiden kitap okumak için yeteri kadar vaktimiz vardı. Ama şimdi hayatımızda olan alternatiflerle zamanımız daraldı.” diyor.
EDWARD NAWOTKA: TÜRKİYE KENDİ HİKÂYESİNİ ANLATMALI
Edward Nawotka şu an dünyadaki kitap okuma trendiyle ve bu trendde Türk Edebiyatı’nın yeriyle ilgili şunları söylüyor: “Şu anda insanlar çevresindeki alternatiflerde bir kitaptan daha fazlasına erişebiliyor. Dolayısıyla dünyada kitaplara eğilim oranı her geçen gün azalıyor. Özellikle şu an daha genç olan kesim internet eğiliminde. Ama burada da Edebiyat yapılıyor diyebiliriz. Gençler arasındaki Instagram şiirciliği buna örnek olarak verilebilir. Ama esas önemli olan kitabın kendisi, internet değil. Öte yandan dil olarak Türkçe çok fazla popüler değil. Üzerinde çok fazla çalışma yapılmamış bir dil. Dünyada popüler olmuş çok az yazarınız var. Elif Şafak, Orhan Pamuk, Yaşar Kemal bunlardan bazıları… Bana kalırsa Türkiye kendi hikayesini anlatarak daha iyi işler yapabilir.”
NİTELİKLİ YAZAR POPÜLER KÜLTÜRÜ BELİRLEYENDİR
Peki, kitap okuma trendi neye göre değişiklik gösteriyor? Nawotka’ya göre dünyadaki kitap okuma trendini internet ve yayıncılar belirliyor. Yapılan araştırmalara göre dünyada insanlar günde beş bin kelime okuyormuş. “Mesela dünyada geçen yıl en çok okunan kitaplar politik kitaplardı. Evet, bu noktada politikanın kitap okuma eğilimini büyük oranda etkilediğini söyleyebiliriz.” diyen Nawotka, e-kitaplarla ilgili ise şunları söylüyor: “E-kitaplar dünyada eskisi kadar popüler değil. Gelişimi durmuş durumda.” Merak ettiğim bir diğer konu ise nitelikli yazarlar popüler kültüre ayak uydurmak zorunda mı kalıyor? İşin uzmanı bu sorumu şöyle yanıtlıyor: “Eğer bir yazar zorunda olduğu bir konuda yazıyorsa zaten o iyi bir yazar değildir. Dolayısıyla popüler kültürün iyi yazarları etkilediğini sanmıyorum. Ayrıca zaten popüler kültürü oluşturanlar da yine iyi yazarlardır.”
CLAUDIA KAİSER: TEDA ÖNEMLİ BİR ADIM
“Eskiden kitap okumak için yeteri kadar vaktimiz vardı. Fakat hayatımıza giren Whatsapp, Netflix ve Spotify gibi şeylerle kitap okuma eğilimi düşmüş durumda. Zamanımız azalırken alternatifler daha fazla artıyor. Batı’da kitap okuma eğilimi düşük olmasına rağmen Asya’da böyle değil daha yüksek. Kendi ülkemden örnek verecek olursam şu an Almanya’da romanlar, yemek ve romantizm içerikli kitapları oldukça popüler. Okuma eğiliminin yüzde ellisi eğitimsel kitaplardan oluşuyor. Ne yazık ki Türk edebiyatına dünyada yeteri kadar ilgi yok. Ama şu an TEDA (Türk Edebiyatının Dışa Açılımı) çok önemli bir girişim. Bu sayede gelişim gösterecektir. E-kitaplar ise şu an kitap sektörü için tehdit oluşturmuyor. Okunma oranı açısından yüzde 5 veya 7 Almanya’da. Ayrıca okur için dijital kitaplar ideal bir durumda değil ama sesli kitaplar dikkat çekmeye başladı.”
