Türkiye’de yaklaşık 30 milyon kullanıcısı bulunan sosyal medya platformu TikTok, tehlike saçmaya devam ediyor. Güvenlik açığı ve sorunlu içerikleriyle özellikle çocuklar için oldukça tehlikeli olan uygulama; çocuk istismarının önünü açarken aynı zamanda toplumsal yozlaşmaya da neden oluyor.
75 milyar dolarlık piyasa değeriyle dünyanın en değerli teknoloji şirketi olan Çin firması ByteDance, geçtiğimiz yıllarda Musically uygulamasını 800 milyon dolara satın almış ve adını TikTok olarak değiştirmişti. O zamandan bu yana kullanıcı sayısını bir hayli artıran uygulama, Türkiye’de yaklaşık 30 milyon insan tarafından kullanılıyor. Öyle ki kullanım oranında dünya genelinde Hindistan ve ABD’nin ardından üçüncü sırada yer alıyor Türkiye. Uygulama ilk etapta sosyal medya reklamlarıyla hayatımıza girdi. Daha sonra reklam dönüşleri Çinli yetkilileri Türkiye’de ofis açma noktasına getirdi ve 2018 yılının Eylül ayında Türkiye’de bir ofis açıldı. Uygulamayı dünya genelinde kullanan kişi sayısı neredeyse, yarım milyara ulaşmış durumda. Kullanıcılarının kendi ürettiği kısa videoları paylaştığı, canlı yayınlar yapabildiği platform bir yandan eğlence imkânları sunarken bir yandan da çocuk istismarının önüne geçmek için yeterli önlemlerin alınmadığına dair eleştirilere hedef oluyor. Öyle ki Federal Ticaret Komisyonu; TikTok’un, çocuklardan yasa dışı kişisel veri topladığını ve ebeveynlerin izinleri alınmadan uygulamaya kabul edildiklerini belirterek, şirkete 5,7 milyon dolar ceza kesmişti. Geçtiğimiz aylarda BBC de TikTok’un çocuk istismarına dikkat çeken bir dosya haber yayınlamıştı. Bütün bunlara rağmen uygulama her geçen gün kullanıcı sayısını artırmaya devam ediyor.
ÇOCUK İSTİSMARININ ÖNÜ AÇILIYOR
TikTok, dünya genelinde son bir yılda en fazla büyüyen sosyal medya platformu. Aslında her sosyal medya platformunun olduğu gibi “amacı dışında” kullanılmadığında kötü bir uygulama değil. Ancak birçok kullanıcı, kısa yoldan fenomen olabilmek, dikkatleri öyle veya böyle bir şekilde üzerine çekmek için elinden geleni yapınca ortaya hiç de hoş olmayan birçok görüntü çıkıyor. Görünüşte bu uygulamada kullanıcılar şarkı söylüyor, dans ediyor, dublaj ve düet yapıyor. Takipçi sayısı fazla olan bazı kullanıcılar da bu uygulamadan para dahi kazanabiliyor. Ancak gerçekler hiç de öyle değil. Uzmanlar TikTok uygulamasının toplumsal yozlaşmaya neden olduğunu ve toplumsal değerlere zarar verdiğini belirtiyor. Özellikle çocuk istismarının önünü açtığı konusunda bulgulara rastlanan uygulama güvenlik açıkları nedeniyle adeta çocukları hedef almış durumda. Çoğu ebeveynin çocuklarının bu uygulamayı kullandığından haberi olmasına rağmen bir müdahalede bulunmaması da farklı tehlikeleri beraberinde getiriyor. Ayrıca uygulamanın sorunlu olduğunu düşünen tek ülke Türkiye değil. Öyle ki dünyada en çok kullanıcısı bulunan Hindistan da bu duruma bir dur demek istedi ve Hindistan Teknoloji Bakanlığı, geçtiğimiz aylarda, TikTok uygulamasının, Google Play Store ve App Store’dan kaldırılması için Apple ve Google’a başvuru yapmıştı. Madras Yüksek Mahkemesi; TikTok uygulamasının, pornografiyi yaymak için kullanıldığına dair kaygılar nedeniyle Google Play Store ve App Store’dan kaldırılmasına karar verdi. Mahkemenin bu kararı üzerine Apple ve Google, TikTok uygulamasını Hindistan’daki Play Store ve App Store mağazalarından kaldırdı.
ESKİ TİKTOK ÇALIŞANI: ÇOCUKLAR ZORBALARIN HEDEFİNDE
Eski bir TikTok çalışanı olan gazeteci Neşe İdil katıldığı bir internet programında TikTok ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. İdil, kişisel bilgilerin gizliliği konusundaki açıklara dikkat çekerken özellikle çocukların bu uygulamadaki en savunmasız kişiler olduğuna dikkat çekti. İdil’in açıklamalarından öne çıkan başlıklar şöyle:
- Uygulamada yaş sınırı var fakat kullanıcıların yaşlarının kesin olarak bilinmesi mümkün değil. Dolayısıyla çocuklar yaşlarını büyük göstererek uygulamaya girebiliyor ve kullanabiliyor.
- Yüklenen videolar kesinlikle silinmiyor. Silseniz bile sistemde kalıyor. Üstelik profilinizi silseniz dahi videolar ve kişisel bilgiler kendini muhafaza ediyor.
- Moderatörler (TikTok çalışanları) tüm videolara kolay bir şekilde erişebiliyor ve bunu bilgisayarlarına kaydedebiliyor.
- Kullanıcının sonradan sildiği müstehcen içerikleri dahi moderatör tarafından görülebiliyor.
- Uygulamada canlı yayınlara anından müdahale edilemiyor.
- Canlı yayınlarda argo konuşmalar yapılabiliyor; sigara ve alkol gösterilebiliyor. Bazı canlı yayınlarda tarikat toplantıları dahi yapılıyor. Bütün bunlara canlı yayın oldukları nedeniyle müdahale edilemiyor.
- Sansürlenen içerikler ile izin verilen içerikler arasında bir tutarlılık söz konusu değil.
- Türkiye’de suç işlediği kanıtlanmış çeşitli grup ve kişilerin videoları dahi bu uygulamada gösterilebiliyor.
- Uygulama izin video ve bilgi toplayabiliyor.
- Çinli yetkililer Türkiye sosyolojisini ve kültürünü tanımıyor.
- Uygulamayı kullanan yaş ortalaması 15 ila 18 arasında değişkenlik gösteriyor.
- Çocuklar kendi videolarını çekiyor ve zorbalar bu videoları alıp çocuklarla alay eden, onları küçük düşüren videolar çekip bir düet video olarak bunu yayınlayabiliyorlar.
- TikTok uygulaması ve içerikleriyle alay eden; takipçi sayısı fazla olan sosyal medya fenomenleriyle TikTok videoları çalışanlar tarafından servis ediliyor.